Димитров: Не може вистинско зближување да се постигне со сила и уцена, статус квото е лошо и за македонската и за бугарската страна
Во финалните недели во Преспанскиот процес, има некои сличности со оваа атмосфера сега во однос на мојата улога. Ако се сеќавате март, април пред да се затвори ова прашање имаше некои пораки и сигнали дека јас сум пре тврд, дека сум проблем за решение, така што ние низ нашето политичко искуство и решпавање на голем и проблеми ова го поминавме. Проблемот е што кога се работи за соседи не може да се реши проблем и да има успех ако не се задоволни двата соседи, колку и да е посилен другиот, колку и да е асиметричлна приказната, колку и Бугарија да е внатре, а ние надвор. Јас животот си го посветив на решавање на овие проблеми, ако се сеќавате јас бев преговарач со Грција уште од 2003. Така што дали сум видлив или не, може некого да го прави среќен или помалку среќен, јас сум, бев и ќе бидам фактор во ова прашaње, бидејќи уште поголема е политичката одговорност и на некој начин им го должам тоа на својот народ и граѓаните. Така што мојата улога овде е дека мора да најдеме европско и достоинствено решение, изјави во Утрински брифинг Никола Димитров, заменик претседател на Владата задолжен за европски прашања.
Има прилично големи разлики во контекстот на двата проблеми – оној со Грција и овој со Бугарија. Ние сме сега во НАТО и тоа е битна разлика. Второ, таму имаше резолуција на Совет за безбедност што создаде обврска тој проблем да се надмине и додека не се надмине ние бевме држава дух – БЈРМ. Значи процесот на градење на легитимација на нашата држава во светот не беше завршен поради тоа. Со Бугарија нема таква правна основа и уште повеќе начнати се прашања за кои што ние немаме право да одлучуваме и да разговораме. Кои сме не е прашање на политичка одлука, тоа е резултат на историски процес. Не може оваа влада и некоја идна влада во тој тип на прашања да влезе. Јас тоа еднаш го кажав и на прес конференција со Нимиц. Преспанскиот договор беше возможен само заради тоа што имавме јасна ситуација со македонскиот јазик, мултиперспективноста се внесе, кои сме ние е наша работа, се прифати нашето право на самоопределување, вели Димитров.
Ние не треба сме скромни, но Преспанскит договор е најголемото решение на проблем Балканот после Дејтон. Понекогаш желбата од што побрзо решение, парадоксално може да го оддалечува решението. Стасу кво е лошо и за македонската и за бугарската страна. Ние сме во одбранбена позиција, се создава отпор, они ни прават проблем, ни ја затворија вратата и ова ако на долг рок ако остане статус кво, ништо не правиме од тој важен историски процес на зближување, смета Димитров.
Очигледно е дека неуспехот да се почнат преговори со нас – земја која што доби одличен извештај од ЕК во октомври и безусловна одлука за почеток на преговори испрати многу лош сигнал кон Балканот. Се истенчи и така тенкиот кредибилитет во однос на политиката проширување на ЕУ. Ние мора да седнеме на маса како возрасни и зрели комшии. Ние мора со Софија да седнеме и да пробаме да го вратиме односот на шините од кои сега е излезен. Нема да биде лесно, се кажаа работи, се подзаниша довербата и тука треба да се убедиме дека вистинското збилжување не може се постигне ако е со сила и со уцени. Дури и луѓето што храбро сака да отворат прашања кои не се лесни за било кој народ, не може да функционира ако е под вакви уцени, рече Димитров.
Припадноста е прашање за односната група луѓе, или за таа и таа индивидуа. Тоа е нивна работа. Малцинството не зависи од политичката декларација на државата. Зависи од изјаснувањето на односната група, вели Димитров.
Научени сме да живееме со проблемите околу малцинставата. И низ историјата и низ манифестот од Илинденското востание. Заедништвото е вградено во нашите корени, рече Димитров.
Мислам дека има реални шанси за напредок. Мислам дека многу и ние и тие ќе си помогнеме ако успееме. Ќе биде тоа многу добро и за регоионот и за Европа. Да видиме, имаат избори, ќе се формира влада и да иницираме еден вистински, зрел, искрен, отоврен разговор и да видиме дали можеме да најдеме начин, бидејќи сум убеден дека статус квото е штетен и за двете страни и друи ако се земат предвид без да се проверуваат тврдењата за историјата, тогаш овие наши односи сега се тотално анти-историски. Сите луѓе за кои што се зборува дека се заеднички не гледаат и си викаат „што направија нашиве“, додава Димитров.
„Европа дома“ не е за кампања, туку е за да имаме добар извештај и да не изгубиме време фокусирани на маката со Бугарија во реформската кондиција. Целта на пристапниот процес е европското законодавство и стандарди да го дденесме дома. За Петко, Горан и Сашо со своите фамилии да не одат индивидуално во Гермманија, Италија или други земји членки, барајќи европски живот. Така што целиот Балкан е во трка со времето. Или Балканот ќе си ја внесе Европа дома, или ќе си останеме тука со се повозрасните луѓе. Целта на планот е да не ја изгубиме годината. Сигналот е – имаме мака, фикусирани сме да ја решиме таа мака, но не можеме во макеодката јавност да збориме само за билатерални спорови.
Околу предлогот на Заев за широка влада јас разбирам дека тој порачува – луѓе немора политичката битка да продолжиме вака безкрупулозно и јас сум спремен мојата политичка страна да ја устројам да не мора да биде на живот или смрт, но дајте и вие излезете од ровот, не чека важен процес на европеизација.
Целиот разговор погледнете го во видеото