ЕУ има поголем бенефит од проширувањето од земјите кандидати – смета Вишеградската група

Амбасадорите од Вишеградската група на средба со студентите од Американ колеџ разговараа за иднината на Унијата. Главниот заклучок на амбасадорите беше дека Северна Македонија и Албанија треба да што е можно побрзо да станат членки на Унијата. Тие потенцираа дека Вишеградската група инсистира на проширување и ќе ги поддржи балканските држави на европскиот пат. Амбасадорот на Словачка упади и низа критики кон францускиот претседател Макрон за новата методологија за проширување и ја нарече голема грешка. Уште додаде и дека Северна Македонија денеска немаше да биде заглавена да не беше таа методологија. Сите амбасадори изразија оптимизам за решавањето на спорот со Бугарија и очекуваат владите на двете земји да најдат решение.

ЛАСЛО ИШТВАН ДУКС – АМБАСАДОР НА УНГАРИЈА

Некои држави се перспективата на ЕУ, како Република Северна Македонија што значи дека во иднина ќе стане членка на Унијата и затоа мислам дека е многу важно да се слушне што и што тие мислат за тоа како институциите треба да се развиваат. За жал, овие земји формално не се вклучени, но се уште има можности да бидат слушнати од земјите членки, во моментов сме тоа ние од Вишеградската група кои го организираме настанов, секако европските претставници организираат и слични настани, но сметам дека ова е една од можностите да ги вклучиме луѓето во овој процес и да слушнеме што луѓето овде, во овој регион, во оваа држава мислат за ова.

Еден од најважните приоритети на Унгарија во овој процес е политиката за проширување. Веќе споменав, кога се работи за соседските прашања, ние искусивме во 90те што значи дестабилизација на регионот и завојувани држави затоа сметаме дека целосното членство во Унијата е нешто што е многу посакувано, и многу задоцнето. Како што спомена и професорот претходно, Македонија го почна процесот заедно со Хрватска, а се уште не ги отвори пристапните преговори. Членството е неизбежно, затоа и многу инсистираме на него и како Вишеградска група, и како Унгарија, и преку други формати, секако тука е и Словенија која имаше сличен проблем. Унгарската став е дека Унијата има поголем бенефит од проширувањето од земјите претенденти, и затоа ние притискаме преку секој можен форум и работиме на тоа политиката на проширување да остане високо на агендата на ЕУ бидејќи овој процес е иднината на Европа. Како што реков, ние сме убедени дека земјите од овој регион ги исполнија критериумите, имаат ветување од ЕУ дека ако ги исполнат критериумите ќе станат членки, ги исполнија и сега ние треба да ја почнеме процедурата и да ја завршиме за овие држави да станат членки на Унијата.

МИРОСЛАВ ТОМАН – АМБАСАДОР НА ЧЕШКА

Приоритетите кои ние, како Република Чешка, ги подготвивме за нашето претседавање, кое ќе почне на први јули следната година, секако, ако размислуваме што да правиме за време на нашето претседавање, секогаш се обидуваме да ги ставиме нашите приоритети на агендата и тие всушност рефлектираат што мислиме на темата. Така што, на кратко ќе ви кажам што се согласивме да ставиме за приоритети на нашето претседавање со 5 точки кои се подготвени и преточени во поглавја. Првото поглавје, „Европа интерконектирана преку внатрешен пазарен модел и просперитет“, значи дека треба да се фокусираме на внатрешниот пазар, иновација и дигитализација, транспарентен даночен систем, стабилен финансиски систем, кој не го гледаме кај нас генерално поради Ковид во моментов се разбира, европска правна соработка и градење на транспортна инфраструктура и градење на чиста и заедничка мобилност. Второто поглавје се вика „Силна и секуларна Европа“. Тоа е најмногу фокусирано на продлабочување на соработката со НАТО, европска технолошка сувереност во вселената, секуларни миграциски политики и заштита на надворешните граници, кои се клучни за сите нас овде, затоа ги имаме нашите полициски сили во Северна Македонија подолго време, бидејќи ова е нешто што сакаме навистина да го нагласиме. Енергетска безбедност, која е многу важна сега. Трето, здрава и одржлива Европа“, здрава природа и релјеф, заштита на климата, здрава и квалитетна храна, базично зелената агенда кој е всушност секаде околу нас. Под четири, „Европа кохерентна и солидана“, нова визија за првењето политика на кохезија, се што е под влијание на демографските промени, подеднакво и во пазарот на труд. Петто, „Паметна и креативна Европа“, образованието како клучен фактор на компетитивноста, одржливост и развој на европските истражувања образование и културата, поддршка за развој на нови техологии во Европа, да не биде зависна од остатокот од светот. Тоа не беше многу мудро и ги видовме резултатите. И одејќи полоколано, да заклучиме со изјавата дека Република Чешка смета дека ЕУ без државите од Западен Балкан е некомплетна. Ние ги поддржавме и ќе ги поддржуваме сите активности и чекори да се донесат сите држави од Западен Балкан во ЕУ и секако се што сме направиле, се што беше споменато до сега, меѓу другите нешта е да го видиме почетокот на процесот на преговори со ЕУ што е можно побрзо.

ХЕНРИК МАРКУШ – АМБАСАДОР НА СЛОВАЧКА

Mојот колега зборуваше повеќе за проширувањето, јас преферирав, базирано на лекциите од Будимпешта, да не зборувме толку за проширување туку за интеграцијата на регионот кон ЕУ. Повеќе го префирам терминот „интеграција“ затоа што мислам дека би било релативно лесно да се прошири Европската Унија, но главното прашање е како да ги интегрираме државите од Западен Балкан во неа. Така што не верувам дека чисто проширување, без, да кажеме, заблажување на условите, би бил ефективен начин да се направи тоа. Второ, околу реформите во ЕУ, мислам дека се итно прашање, бидејќи може да видиме како функционира сегашниот систем и не им помага, да кажеме, на овие напори за интеграција и интеграциските политики на Западен Балкан. Во однос на ова, би сакал да кажам дека ја разбирам стратегијата на претседателот Макрон, кога инсистираше на реформи во Европската Унија. Како и да е, не беше добро, од техничка гледна точка, да се блокираат Албанија и Северна Македонија пред 2 години. Тоа беше потег кој можеби спречи, во тоа време, да сега имаме веќе преговори. Мислам дека можеби би било подобро без новата методологија, новата методологија која ќе треба да видиме дали е навистина ефективна, но веруваме дека пред 2 години, во октомври 2019, одлуката требаше да биде донесена за отворањето, а потоа новата методологија и овие вежби би се одвивале паралелно со ова. Така што тоа беше голема грешка и ги гледаме лошите последици. Во една прилика претседателот Пендаровски, кога беше национален координатор на НАТО, на едно предавање каде бев присутен спомна дека има алтернативи, но ниедна не е подобра од НАТО и ниедна алтернатива не е подобра од Европската Унија. Можете да имате различни пристапи за тоа како треба да функционира ЕУ, се обидовме да се обратиме на конференцијата за иднината на Европа, да се придружите на дебатата. Има многу работа да се заврши од наша страна, но било која алтернатива, како одење кон истокот е доста подалечна бидејќи нашите различности се огромни и некогаш луѓето не го разбираат ова.

ВОЈЦИЕХ ТИЦИЊСКИ – АМБАСАДОР НА ПОЛСКА

Прво е да кажам зошто мојата држава, Полска, силно го поддржува интегрирањето на Западен Балкан во ЕУ во иднина. Нашата перспектива е доста базирана на геополитичкиот пристап. Го поддржувме вашето пристапување во Унијата без некои посебни услови. Но причината што имаме такво мислење, најважната причина е што не сакаме да имаме овде, во Западен Балкан, регион кој е клучен за иднината на Европа. Не сакаме да го земеме предвид пуштањето на други играчи, кои според нас, не ги следат многу правилата како демократија на пазарот, човекови права итн. Ако ЕУ не е присутна тука силно, ситуацијата создава услови за влез на други играчи кои би ја дестабилизирале понатмошната стабилизација, исто и во Северна Македонија. Ова е нашето мислење и затоа сме наклонети на интеграција на ЕУ. Нашите држави, нашата група има добра соработка со Северна Македонија. Ова е добра основа да ја градиме нашата поддршка на повисоко ниво во однос на интеграциониот процес со Брисел и на други европски држави. Билатерално се обидуваме, бидејќи сфативме дека процесот, прво на отворање на преговорите, а потоа и на завршување на преговорите, може да биде доста долг. Така што, во меѓувреме е одлучено максимално да се развие нашата билатерална соработка во различни димензии. Зборуваме за трговија, инвестиции, регионална комуникција, туристичка размена, така што ова помага и овој факт е многу важен за иден развој.

МИЛАН ПРЕДАН АМБАСАДОР НА СЛОВЕНИЈА

Што е консензусот во ЕУ кога се работи за проширувањето е тешко прашање, не е едноставно. Консензусот е во полза на помалите држави членки на Европската Унија. Не можеме да ја видиме целата слика само преку овој конкретен пример, можеме да имаме други состојби кога други држави се втурнати во ваква позиција. Консензусот беше изграден во ЕУ во функција на тоа да спречи ситуации во кои поголеми и посилни држави членки можат на некој начин да гласаат против помала држава. Кога би сакале да го промениме тоа и да кажеме, добро, една држава не може да блокира одредена одлука ако другите 26 држави ја подржат, тоа веројатно би барало промена на основите на кои функционира. Секако и за ваква одлука повторно е потребен консензус, така што ова би било многу незгодна операција. Што се однесува до вротиот дел од прашањето за можни идни билатерални проблеми помеѓу државите на Балканот, ова е причина зошто ЕУ не се согласува за влез без решение, можеби доколку би имало волја да се вметне мониторингот на билатералните прашања во прегаварачкиот процес би можеле до крајот да бидат решени, но мора да бидеме свесни дека ова ќе ја отвори пандорината кутија и нема да знаеме како ова би можело да се развива во иднина. Ние во Словенија имавме слично искуство во 2000 пред да ги почнеме преговорите. Имавме еден сосед кои бараше да го промениме Уставот за да даде консензус за ние да ги почнеме преговорите и единствено решение беше да се оди на дијалог да се најде решение, сепак го променивме Уставот, не беше лесна одлука, но ние рековме ок за нас членството во ЕУ е поважно од тоа.

Разговорите погледнете ги во видеото