Андоновиќ: Велика Британија станува „независна“ држава
Велика Британија е една од 12-те земји основачи на Европската унија и со нејзиното истапување покрај финансиска прави и сериозно рушење на авторитетот на европското семејство.
Велика Британија ја напушта Европската унија денес на полноќ по средноевропско време, односно во 23:00 часот по времето во Лондон и веднаш ќе влезе во 11-месечен период на транзиција.
Приказната околу Брегзит во формалниот дел е завршена. Претстои период на низа договори и преговори меѓу Брисел и Лондон. Дадена е можноста да се излезе од ЕУ, но ниту со еден договор ниту документ на ЕУ не е предвидено што значи престанокот на членството во Унијата, бидејќи 80 проценти од законите во европските земји се всушност закони на ЕУ, анализира новинарот Дејан Андоновиќ за Утрински брифинг на „Слободна ТВ“.
– Две работи се сигурни, Велика Британија веќе не е земја членка на унијата и претстои период на преговори и договори за тоа како ќе се уредат идните односи на Лондон и Брисел, како и односите меѓу останатите земји кои останаа во ЕУ
– Дејан Андоновиќ
Британците одамна сакаат да ја напуштат унијата, што се потврди со неодамнешните парламентарни избори и победа на Џонсон. Последиците за ЕУ е дека остануваат без 18 милијарди евра средства која секоја година Велика Британија ги плаќаше на Брисел. Со оваа постапка е нарушен авторитетот на ЕУ. Сега по Велика Британија, можат да следат и останатите држави како Полска, Данска и Шведска.
Сега сето тоа мора да се пренесе на Лондон со што подобри услови. Предвидено е транзицијата да трае до крајот на годинава, иако многумина се сомневаат во тоа бидејќи периодот е прекраток.
Велика Британија ќе продолжи да ги почитува правилата на ЕУ и да уплаќа пари во буџетот Унијата. За време на транзицијата повеќето работи ќе останат исти, но ќе има и промени.
Сепак, за време на периодот на транзиција, Европскиот суд на правдата ќе го има последниот збор во правните спорови. Борис Џонсон ќе мора да биде посебно поканет доколку сака да им се придружи на лидерите на самити на ЕУ. Британските министри нема да присуствуваат на состаноци на ЕУ на кои се одлучуваат работи како што се ограничувања на риболовот.
Велика Британија ќе може да почне разговори со земјите низ светот за поставување нови правила за купување и продажба на стоки и услуги, затоа што додека беше членка на ЕУ, не смееше да одржува формални трговски преговори со земји како што се САД и Австралија.
Договарањето трговски договор меѓу Лондон и Брисел е приоритет, за да не бидат потребни дополнителни трошоци за стоки и да нема други трговски ограничувања ќе заврши периодот на транзиција. Ако се постигнат некакви трговски договори, тие нема да можат да се применуваат додека не се заврши периодот на транзиција.
Сите 73 британски европратеници автоматски ќе ги загубат своите места во ЕП. Причина – Велика Британија ќе ги напушти сите европски институции и агенции.
Ќе се смени и бојата на британските пасоши, и тие по повеќе од 30 години повторно ќе бидат сини со елементи на златна боја, какви што првпат се користеа во 1921 година. Меѓутоа, постоечките бордо пасоши и понатаму ќе бидат валидни.
Со оглед на тоа што периодот на транзиција почнува веднаш по Брегзит, повеќето работи ќе останат исти, барем до 31 декември 2020 година.
Авионите, бродовите и возовите ќе сообраќаат вообичаено. Во периодот на транзиција, државјаните на Велика Британија ќе чекаат во редовите резервирани само за земјите-членки на ЕУ.
Додека не им истече важноста, возачките дозволи и пасошите за домашни миленици ќе бидат валидни. Ќе важат и европските картички за здравствено осигурување. Истите ќе можат да се користат во која било земја-членка на ЕУ, како и во Швајцарија, Норвешка, Исланд и Лихтенштајн. Тие ќе важат и за време на транзицијата.
Во периодот на транзиција ќе се применува и слободата на движење. Државјаните на Велика Британија и понатаму ќе можат да работат и да живеат во ЕУ како и сега. Истото се однесува на државјаните на членките на Унијата кои сакаат да живеат и работат во Британија.
Државјаните на Велика Британија кои живеат во ЕУ ќе продолжат да добиваат државна пензија. Исто така ќе го добиваат и годишното зголемување.
Велика Британија за време на преодниот период ќе продолжи да придонесува во буџетот на ЕУ, а трговијата меѓу Велика Британија и ЕУ ќе продолжи без воведување дополнителни трошоци или проверки.
Денес на улиците на Лондон илјадници луѓе ќе го одбележат историското напуштање на Велика Британија од Европската Унија. Брисел, европската престолнина, своето „простување“ го започна уште вчера.
Главниот плоштад на белгиската престолнина и дом на институциите на ЕУ, беше осветлен во боите на британското знаме. Неколку века стариот плоштад е украсен и со други британски симболи. Присутни се класичните црвени телефонски кабини и такси-возила во лондонски стил.
ЕУ вредно ќе работи на кроењето на иднината како сојузник и партнер на Лондон откако Велика Британија денес ќе излезе од блокот, соопшти претседателката на ЕК, Урсула фон дер Лајен.
Во заедничкиот натпис со претседателот на Европскиот совет, Шарл Мишел и претседателот на Европскиот парламент Давид Сасоли за „Франкфуртен алгемајне цајтунг“ вели дека Велика Британија повеќе не може да има неограничен пристап во внатрешниот пазар на ЕУ. Тројцата истакнаа дека со Договорот за Брегзит ќе бидат загарантирани правата на милиони граѓани на Велика Британија и ЕУ.
Според лидерите на Унијата, Европа мора да биде уште поблиска по Брегзит за да се заштитат интересите на светот.
– Дејан Андоновиќ
Ричард Велс, двоен државјанин на Белгија и Британија кој во Брисел живее подолго од 35 години, рече дека е изненаден од гестот на белгиската престолнина. Тој смета дека многу европски држави зборуваат дека се тажни поради тоа што си заминуваат.
Белгија е дом за околу 25 илјади британски државјани од вкупно 1,2 милиони Британци во ЕУ. Тие во сабота наутро ќе се разбудат како државјани на трета земја, а не на ЕУ. Се разбира, освен ако имаат пасош од некоја од државните на тој сојуз.
Застапникот на партијата Брегзит во Европскиот парламент (ЕП) не го дели воодушевувањето. Мартин Даубни емоционалните сцени во ЕП во средата ги прогласи за „патетични“.
Европските пратеници во средата на Британците за крајот на нивното членство заедно ја запеаја британската песна „Should old acquaintance be forgot“. Тоа во слободен превод би значело „за добрите стари времиња“.
Во близина на Парламентот, на плоштадот Луксембург, претходно вчера е посадено стебло на британски даб, како симбол на „трајната врска“ на Британците со европските партнери.
И самите власти во Брисел на Британците им порачаа дека „секогаш се добредојдени во престолнината на Европа“.