? ? Андоновиќ: Евентуален воен судир меѓу САД и Иран ќе ја подигне цената на нафтата на светскиот пазар

Цените на нафтата забележаа пораст на меѓународните пазари и стигнаа до речиси 22 долари поради засилените тензии на Блискиот Исток, намалувањето на производството на водечките произведувачи и намалената побарувачка поради пандемијата.

Цената на нафтата минува низ една од најтурбулентните недели во историјата на тргувањето. На американскиот пазар цената за првпат падна во негатива бидејќи трговците поради недостиг од место за складирање почнаа да ја продаваат нафтата под набавната цена. Расположението на пазарот и понатаму го одредуваат загриженоста поради падот на побарувачката откако владите ги ограничија патувањата за да го сопрат ширењето на коронавирусот и недостигот од простор за складирање. Дел од аналитичарите стравуваат од реприза на ценовниот шок на нафтата.

Со цел да ја спречи повторната ценовна катаклизма на нафтата, Трамп и неговиот тим започнаа со разгледување на опциите за спас и враќање на вредноста на нафтата светските пазари.
Драстично намалување на произвдството, прекин на увоз на нафтата од Саудиска Арабија и конкретен судир во Персискиот залив односно војна со Иран се опциите за подигање на цената на нафтата на посакуваното ниво.

Американскиот претседател вчера и наложи на американската морнарица распоредена во Персискиот залив да отвори оган без предупредување кон иранските борбени бродови доколку тие им се приближат. Оваа наредба на Трамп уследи откако 11 ирански воени бродови пред неколку дена им се приближиле на американските бродови во близина на брегот на Кувајт , што Трамп го протолкува како воена провокација. Ова не е прв пат американските и иранските воени бродови да се во непосредна близина во водите на Персискиот залив, регион каде се подигнати воените тензии, кои лесно може да ексалираат во воени судири. Иран се закани дека ќе им возврати на, како што ги нарече, американските теоростички сили распоредени во Заливот.

Во Персискиот залив е распоредена американската петта флота која го контролира еден дел од протокот на Ормутскиот премин, каде од Иран кон Саудиска арабија поминуваат 40 проценти од светското снабдување со нафта . Персискиот зали е богат со нафта и поседува 68 проценти од вкупните светски резерви на нафта и 40 проценти од резервите на природен гас.

Стратешки е од големо значење бидејки го контролира морскиот промет кон Кувајт и Ирак, двете држави сојузнички на САД. Оттаму и оној кој го контролира перисјскиот залив директно ја диктира цената на нафата на светкиот пазар.

Тензии има и во регионот на втората светска транзитна точка за дистрибуција на нафта. Во Јужното кинеско море, во спорните територијални води во близина на брегот на Малезија, впловија борбени бродови на Американската и Австралиската воена морнарица. Нивното впловување дополнително ги подигна тензиите на и онака тензичниот регион каде за геостратешка доминација се борат САД и Кина.

Овој регион богат со нафта и гас, се наоѓа во спорни територијални води и засега никој нема суверенитет врз нив. Кина се обидува спорните територијални води да ги присовои и легално да ги истражува и да експлатира природен гас и нафта. Од друга страна САД и сојузниците го оспоруваат ова кинеско настојување и во овие води има распоредено воени сили.

Државниот секретар на САД, Мајк Помпео ја обвини Кина дека глобалната преокупација со пандемијата со коронавирусот ја користи за да ги оствари своите територијални амбуции во Јужното кинеско море.

Тоа со години е точка на несогласување меѓу Пекинг и Вашингтон. Кина тврди дека целото море е нејзина суверена територија, со што не се сложуваат САД, ниту владите на азиските земји во регионот.

Регионот е еден од главните транзитни зони каде поминува една третина од глобалниот бродски сообраќај. Оттаму и амбициите на САД да ја вратат контролата врз оваа важна стратешка рута, и во комбинација со контролата врз нафтените морски рути во перискиот залив, да ја вратат светската геостратешка доминација во диктирањето на цените на нафтата на светскиот пазар.