Андоновиќ: Нови тензии на Егејот – Ердоган бара од Грција демилитаризација и се заканува со воена интевенција
Турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган ја обвини Грција за трупање на воени сили на островите во Егејот заканувајќи се со воена интервенција доколку Атина не ги демлитаризира островите.
Фокусот на територијалниот спор е првенствено групата острови наречени Додеканези. Оваа група на острови ги вклучува островит Родос, Лезбос, Самос и Кос. Турско-грчката граница е јасно регулирана речиси еден век, но прашањето за суверените права во источниот дел на Егејското Море стана „комплицирано“ поради различните толкувања на меѓународното право. Договорот од Лозана (1923) и Договорот од Париз (1947) дефинираат кои острови и се доделуваат на која држава, но предвидуваат и дека одредени острови не смеат да се милитаризираат. Турција од третиот договор ги бара своите спорни територии. Станува збор за договорот од Монтре од 1936 година, кој го замени договорот од Лозана.
За време на посетата на пристанишниот град на Егејското Море,Избмит турскиот претседател одржа говор во кој ја обвини Грција за милитаризација на островите.
„Атина треба да избегнува такви соништа, изјави и постапки за кои подоцна може да зажали. Таквите постапки може да имаат катастрофални последици. Воопшто не се шегувам“, изјави Ердоган ,а пренесува Блумберг.
Грчката влада овој „запалив“ говор го сфати како директна закана. Грчкиот министер за надворешни работи Никос Дендиас на самитот на Југоисточна Европа во Солун изјави дека Грција нема да придонесе за ескалација на конфликтот.
„Грција нема да придонесе за ескалација на конфликтот со соседната држава Турција со навредливи изјави, незаконски барања и обвинувања“, рече Дендиас.
Изјавите на Ердоган доаѓаат во време на засилени тензии меѓу двете членки на НАТО кои историски не се согласуваат за низа прашања, вклучително и резервите на нафта и поморските права во источниот Медитеран, како и правото на островот Кипар, кој е поделен меѓу Турција и Грција од 1974 година.Во околните држави владите почнаа да се занимаваат со регулирање на енергенсите, а претседателот на Регулаторната комисија за енергетика Марко Бислимовски вчера изјави дека и кај нас би требало државата да интервенира.
-Владата според Законот за енергетика не може да ги преземе ингеренциите над цените на нафтените деривати, тоа го прави РКЕ врз основа на податоците од Медитеранската берза. Сериозно влијание на цената има курсот на доларот кој сега е сериозно пораснат. На цената добиена од берзите и курсот на доларот се надоврзуваат давачките. Маржата веќе беше намалена, вели Бислимовски за Утрински брифинг.
Дистрибутерите на електрична енергија настојуваат да префрлат киловат часови во следната сметка, се жалат читатели на Слободен печат.
-Тоа не може да се случува. Дури и да се случува, киловат часовите потрошени по стара цена се наплаќаат по старата цена дури и ако во следиот месец цената на струјата поскапи. Фјучерсите се неповолни и за струјата и за нафтените деривати. Оттука беше и мојата изјава вчера дека во следниот период ќе бидат неповолни цените на берзите, вели Бислимовски.
Кај нас трговците тргуваат дневно или на три дена и немаат простор да играат подалекусежно, вели Бислимовски и додава дека само државата може да оцени дали треба да ги зголеми државните резерви.