Андоновиќ: Со Хаити веќе нема кој да владее

Советот за безбедност на Обединетите нации го осуди атентатот врз претседателот на Хаити, Жoвовнел Моиз и ги повика сите страни во земјата да останат смирени и воздржани и да избегнуваат каков било чин што може да придонесе за понатамошна нестабилност. СБ на ОН повика извршителите да бидат изведени пред лицето на правдата. Претседателот Моис беше убиен од непознати напаѓачи во неговата приватна резиденција, а неговата сопруга Мартин Мари Етиен беше ранета во нападот, и подоцна подлегна на повредите е во болница во Мајами каде беше претходно пренесњна. Атентатот врз претседателот на Хаити Јовенел Моиз во средата вечерта во неговата приватна резиденција предизвика меѓународна осуда и страв од хаос во сиромашната карипска држава. Убиствата се совпаднаа со зголемувањето на насилството на бандите во Порт-о-Пренс во последните месеци поттикнато од хуманитарна криза и политички немири. Поради насилството, многу населби во главниот град станаа забранети зони.

Според првите информации, нападот го извршила група луѓе кои зборувале англиски и шпански. „Тие беа вооружени со висококалибарско оружје“, соопшти полицијата, опишувајќи го убиството како „варварски чин“. Локалните медиуми објавија дека првите информации укажуваат на тоа дека во нападот учествувале странски државјани. На снимките објавени на социјалните мрежи, чија автентичност не можеше да ја потврди, напаѓачите тврдат дека се агенти на Американската администрација за борба против дрога (ДЕА) кога влегуваат во резиденцијата на Моиз. „Ова е добро организиран напад „Тие лажно се претставија како агенти на ДЕА и рекоа дека се дел од операцијата на ДЕА“, изјави ажерикамскиот амбасадор во Хаити. Хаити е политички поларизиран и се соочува со хуманитарна криза и глад, а меѓу населението се шири страв од хаос. Лидерите ширум светот го осудија нападот и повикаа на смиреност. „Подготвени сме да помогнеме и понатаму да работиме на безбедна и безбедна Хаити“, рече американскиот претседател Бајден, нарекувајќи го убиството одвратно, а ситуацијата загрижувачка. Останува нејасно кој ќе го наследи Моиз на претседателската функција. Претседателот на Врховниот суд – кој според уставот на Хаити е исто така кандидат за наследник, почина минатиот месец од ковид-19, а неговиот наследник сè уште не е избран. Хаити, земја со околу 11 милиони жители и најсиромашна на западната хемисфера, се обидува да постигне стабилност од падот на диктатурата на Дувалје во 1986 година. Мировната мисија на ООН – која требаше да го воспостави редот по соборувањето на претседателот rtан-Бертранд Аристид во бунтот во 2004 година – заврши во 2019 година, додека земјата сè уште беше во хаос. Во последниве години, Хаити исто така беше погоден од низа природни катастрофи и сè уште ги носи лузните од големиот земјотрес во 2010 година. Откако ја презеде функцијата во 2017 година, Моиз, извозник на банани кој стана политичар, се соочи со жестоки протести во врска со обвинувањата за корупција и неговото управување со економијата.

Оваа година, лидерите на опозицијата го обвинија дека се обидел да наметне диктатура со авторитарен стил на управување и надминување на неговиот мандат. Тој ги негираше обвинувањата. Моиз владееше со декрет повеќе од една година откако не беа одржани парламентарни избори во земјата, и тој се обиде да ги протурка контроверзните уставни реформи за кои тврди дека конечно ќе ги решат проблемите што предизвикуваат нестабилност на Хаити. Соединетите држави, кои вчера ја затворија својата амбасада на Хаити, поради безбедносната состојба, соопштија дека прават проценки за „трагичен напад“ и дека се „подготвени да ја дадат потребната поддршка“. На 30 јуни, САД, кои се најголем донатор на помош за Хаити и значително влијаат врз политичките настани во таа земја, ги осудија „системските повреди на човековите права, основните слободи и нападите врз новинарите во таа земја“. Администрацијата на Бајден ја повика владата на Хаити да се спротивстави на зајакнувањето на бандите и зголемувањето на насилството