Проф. Д-р Спасеновски: Сегашниот изборен систем овозможува и стабилност на општеството и правична застапеност во Парламентот

-Во Македонија постојано се развива таа дебата за корекции или промена на изборниот модел. Треба да се има јасна пртстава за партискиот систем во земјава, а потоа да се разгледува изборниот систем. При самата промена од еднопартиски во повеќепартиски систем постоеше јасна волја за воведување повеќепартизам со либералните услови за регистрирање политичка партија,вели проф. д-р Александар Спасеновски од Правниот факултет.

Тој вели дека тие последни години на еднопартискиот систем, либералните услови овозможуваа партија да се формира со само 10 луѓе со помош на закон од 1983 година за невладини организации.

-Стабилизација на партискиот систем добивме во 1997 година кога беше подигнат прагот на 1000 луѓе кои можат да формираат политичка партија. Кога зборуваме за изборниот модел тој треба да ја унапреди претставничката демократија во услови на атомизиран политички систем и да овозможи фер услови за избори. Колку етничката стратификација наоѓа место во Собранието? Анализата покажува дека приближно етничката стратификација има одраз во составот на Собранието, вели Спасеновски.

Иако имаме претставеност на етничките заедници, без подлабоко навлегување, може да забележиме дека имаме бипартизам или квадрипартизам – две големи македонски партии и две големи партии на Албанците во Македонија, објаснува Спасеновски.

-Постојано лебди потребата од промена на изборниот модел но да се овозможи стабилност на политичкиот систем. Недостатоците на изборниот систем го компензираат големите партии кои прават предизборни коалиции со помалите партии, вели Спасеновски.

Тој додава дека не треба да се негуваат илузии дека лидерите на големите партии прават коалиции од алтруизам, туку причината е да се направи поголема коалиција со поголем број гласови. Според структурата на гласовите од последните парламентарни партии, партии кои не се влезени во Собранието имаат 32 илјади гласа, а во просек 7-8 илјади гласови вреди еден пратеник. Но, големите партии кои учествуваа со 35% од гласовите, а во број на пратеници учествуваат со 37-39 отсто.

-Мислам дека размислувањата за изборниот модел треба да одат во две насоки. Прво, корекција на пропорционаниот изборен модел. Тоа овозможи стабилност и поголема застапеност во Собранието, но може да биде таа застапеност поправична. Второ, за пропорционалниот модел со отворени листи – перцепцијата за пратениците и нивното реално однесување се разликуваат. Во еден мандат пратениците имат 315 работни денови на пленарни седници за време на кои донесувале по повеќе од еден закон, вели Спасеновски.

Се дискутира за промена на моделот во една зборна единица. Овој изборен модел што се применува сега воспоставен во 2002 година овозможува функционална парламентарна демократија. Корекциите, во смисла на барањата на помалите политички партии, би требало да се движат кон една изборна единица со што тие би добиле застапеност во Собранието.

-Ние немаме насушна потреба за промена на изборниот модел оти овој модел овозможува стабилност и рефлектирање на волјата на граѓаните, но ако постои волја, може да се дискутира за унапредување, вели Спасеновски и додава дека сега имаме природен цензус за влегување во Собранието.

Целиот разговор погледнете го во видеото