Проф. Трајковски: Потребни се јавни дебати – во цивилизираното уредување на односите македонското општество не се помести многу напред
Во општество како Македонија научната објективност е многу деликатна работа да се постигне и да се искаже, особено што политичките процеси во Македонија во голема мерка се условени и се под влијание на сили кои што не се така лесно достапни ниту за продлабочените научни сонди, оти тие се поаркански, поскриени, потајни. За разлика од проучувањето на политиката во ранција, Германија, Америка, каде гласачкото однесување се моделира, се објаснува со класен модел, идеолошки, идентификациски модел. Кај нас ќе се обидете да го објасните тоа со некој од тие модели потоа се покажува дека „записниците биле фалсификувани“, „комисиите манипулирани“, изјави во Утрински брифинг социологот и универзитетски професор, д-р Ило Трајковски.
-Четири години после 27 април од перспектива на социологијата, на колективната свест, на состојбите во политиката, логично би било после таа траума, заедницата и општеството кога ќе се соочи со таков проблем да помине низ една крива – реакцијата да се стабилизира. Понекогаш имате многу енергија, но како што гледаме конфликтите не се олабавија, не се амортизираа на доволно ниво. Ако на тој чин гледаме на зголеменото вонинституционалната употреба на сила, некако ми се чини дека тој фактор во регулирањето на односите помеѓу луѓето, општеството, политиката не се поднамали. Како некои работи и понатаму да се буткаат на мускули, а спротивностите на овие два табора кои го предизвикаа овој настан воопшто не се аморитизрани, намалени. Терминологијата која ја слушавме минатиот викенд е прилично агресивна како што веројатно е присуството на сила и примена на вонинституционални мерки од страна на власта. Ако сумирам, во цивилизираното уредување на општествените односи не сме поместени ногу напред. Точно, со членството во НАТО намален е ризикот од воена агресија од надвор, но внатрешната агресија и цивилизираност немам чувство дека спадна. На пример доаѓам од сферата на образованието – на мускули се избутка реформа на основното и средното образование. Деновиве има жестока дискусија на Универзитетот бидејќи повторно на еден специфичен начин се турка еден колективен договор за Високото образование, вели Трајковски.
Толпата беше добро водена, но проблемот е во тоа што системот не успеа да ја докаже организираноста на таа толпа. Во тек е докажувањето, но од друга страна се направи прекин во тој процес со амнестијата, додава Трајковски.
Еден од елементите на однесувањето во толпа е чувството на неодговорност, покриеност на сопственото однесување со присуствоито на други – да се биде незабележан. Социјалните медиуми на некој начин погодуваат на таквата клима. Не само со можноста да се каже без притоа човек да се погледне во очи, туку едноставно да се искаже став кој што носи негативни емоции кај другите. Прашање е колку тоа ќе с еканализира и колку оние формални политички чинители ќе играат на тие страсти кои што се развиваат по соц мрежи. Јас не сум приврзаник на тоа мрежите да се регулираат. Таа една анархична состојба која може да биде позитивен какнала за искажување на незадоволството, но многу е битно како тоа ќе се инструментализира. Сепак општествениот живот се одвива на две нивоа. Едната, официјална димензија ја претставуваат институциите, државата. Имавме во колевката на демократијата, САД, кога претседателот во заминување одигра таква улога во мобилизацијата на случувањата на социјалните мрежи. Затоа многу е битно како таа енергија ќе биде канализирана, искористена, насочувана, смета Трајковски.
Целиот разговор погледенте го во видеото