Скопје како урбанистичка џунгла – „Треска“ испит за нашата матрица
Инцијативата од околу 300 архитекти и невладини организации за ДУП-от кој има работен наслов Буњаковец 2, а се работи за локацијата кај поранешна Треска. За што е битката кај Треска, за сопственоста, урбанистичкото уредување или за испит на нашата вкупна матрица која градира.
Поседната реакција е не ни треба зеленило и дрва, дајте ни станови за синовите. Дали тој рурален и ситно-сопственички ментален склоп веќе доминира и околу Треска.
Архитектот Даница Павловска не е сигурна дали таков став имаат жителите кои се затекнати од моментот на расчистување на таа локација.
Потребна е синергија помеѓу архитектите и граѓаните
– Даница Павловска
Директен повод за оваа иницијатива всушност е еден предлог. Предлог кој не е од сега. Јас често пишував за тој простор. Не само парцелата туку и непосредното опкружување. Ова е еден од условно кажано последните „слободни простори“. Таму треба да се интервенира планерски, но со план кој што има реалитет.
Истовремено сакавме да укажеме дека сега се сменети околности и во овој период на мораториум на ДУО-от, можеме да истражиме што ни треба и временески и просторно.
Мораториумот кој што е ставен во некои општини дава резултат во поглед на тоа добро да се размисли како да се постапува и што е приоритет. Но истиот не треба да е многу долг.
Во процесот на изготвување на планотвите ние треба да реагираме разумно, рационално и да вментнеме еден институт кој што се вика архитенско-урбаистички конкурс заради една компетитивност и демократичност .
– Даница Павловска
Околу расположението кај градоначалникот и административците за ДУП-от и архитектонските решенијата во општина Центар, Павловска вели дека се обратила со предлог иницијатива за да се доближи темата до членовите на Совет на општината.
– На предлог на претседателката на Советот на општината тоа се стави на дневен ред. Но имаше еден отпор. Седницата траеше многу долго. Отпорот беше дали воопшто да се расправа за ова. Аргументи можеби и не ги разбрав целосно бидејќи се работи за бирократска димензија на целото барање.
Но можеби и страв од нови обврски за општината која не би можела да ги исполни. Во секој случај изгубивме долго време дали воопшто да се расправа.
Скопје е претворено во урбанистичка џунгла. Оттаму е загаденоста на воздухот, немање на струење, градежни комплекси. Треска е симптоматична по два основи. 2/3 е во приватна сопственост вратена по основ на денационализација и мал е просторот за државен интервеционализам за уредување на просторот и каде се шансите.
Државен интрервенционализам не може да се спроведе преку локалната власт. Проблемот е од државен карактер. Но локалната власт може да амортизира. Проблемот да го пресретне покажувајќи пред се повисока свест како што претходно реагираше на помали проблеми и прашање. Тоа значи да побара високо квалитетно урбанистичко решени, според сооодветна програма за конкурсот и така да биде меѓу водечките општини.
Во мометов на увид ни е еден стереотип од класично урбанистичко решение, кој можеби нема висококатници таму, но претставува еден план на ниво на труд на студенти. Нема креативност, атрактивност, ниту го следи трендот.Обични парцели каде што би се изградиле блокови, меѓу нив малку зеленило и една градинка.
Знаејќи што се случи со минатото со зеленилото и потрербата од него во Скопје, професионалниот дел како и граѓаните имаме интенција да биде поинаку, а не како што е во последнава варијанта.
Таа не е усвоена, но индицира една заблуда фрлена кон инвеститорите. Купуваат парцели од приватникот и очекуваат таму да изградат свои објекти и да извадат профит. Токму профитот е тој што е основен критериум при создавањето на планот.
Во еден дел од мојата иницијатива пишувам дека општина треба да спроведе конкурс со соодветна конкурсна задача. Првиот чекор е да предвидиме дека тој простор бара посебен третман и оперативно да се преземе такво нешто. Потребна е синергија помеѓу професионалците и граѓаните.