? „Тајните места на Скопје“ на Благоја Варошанец добитник на наградата „Ладислав Баришиќ“
Наградата „Ладислав Баришиќ“ за 2020 од областа на ликовната критика што ја доделува Здружението на ликовни критичари „АИКА Македонија“, годинава ја доби проектот „Тајните места на Скопје“ на Благоја Варошанец.
Според комисијата во состав Елена Вељановска, Ана Франговска и Нада Пешева, ваквата одлука е донесена поради развиеноста, обемот на проектот и акутноста на истражувачката проблематика.
„Проектот се осврнува на ургентната потреба од документирање, мапирање и архивирање на современото модерно уметничко наследство: скулптури, објекти, мурали, мозаици, витражи и сл., поставени во јавен простор на територијата на градот Скопје, создадени во периодот по Втората светска војна сè до 90-тите години на 20 век. Тој им дава видливост на познатите, а открива и помалку познати остварувања на модерната, реализирани во јавен простор, на отворено, но и во разновидни објекти од јавен карактер: згради на јавни установи и деловни објекти, дворови на фабрики и сл. Ова истражување и дава светлина на модерната уметност и од контекст на круцијалноста во урбанистичкото планирање на градот, во кое уметнички дела се планираат како интегрален дел од една архитектонската целина, а не како нивна декорација.
Со тоа проектот открива дела и целини кои преку годините и поради непланските зголемувања, украсувања и сквернавења на јавниот простор (особено со проектот Скопје 2014) се сокриени, запоставени, оштетени или оставени на забот на времето, информираат од Здружението на ликовни критичари „АИКА Македонија“.
Авторот, посочуваат, се надева дека со нивното објавување ќе се зголеми познавањето на современата историја на уметност којашто нè опкружува и ќе се избегне нејзино сквернавење од незнаење (како во случајот со споменичната целина во Старо Бачило во Маврово, делото на архитектот Радован Раѓеновиќ, каде има и постамент (кој датира од 70-тите годни), со мозаик на познатиот уметник Глигор Чемерски, којашто преку промотивна комерцијална ангажирана акција на графит артист, беше „исшарана“).
Гостин во Утрински брифинг беше Варошанец кој ќе рече дека овој проект ќе послужи како траен архивски материјал и едукативен пример во создавање на чувство на почит спрема историските вредности и еден континуитет на град кој живеел и ќе живее врз темелите на настаните и великаните кои учествувале во градење на тие вредности.
-Односот кон културното наследство и културните вредностите е нешто што се случува во затворени професионални кругови (уметници, архитекти, историчари на уметност, академици). Затоа, крајните цели на овој проект се во формат на јавно образование, за да се направи разграничување на апсолутното право на приватна сопственост, како и за тоа која е културната вредност на таа сопственост, за заштитени културни споменици и јавно добро на јавен простор.