Тема во УБ: Мерка притвор и нејзината можна злоупотреба

Премиерот во оставка Заев во декември 2017 година ќе изјави: Треба казна во правосудството за секој што згрешил пред законот и апелирам да се почитува презумцијата на невиност. Притворот се претвори во казна во Република Македонија во последните 10-12 години.

– Хелсиншкиот комитет подолго време алармира за злоупотребата на меркта притвор повеќе како употреба на казна отколку како мерка за присуство на обвинетиот. За жал „Рекет“ не е единствениот каде што се јавуваат сомнежи за мерката притвор.

Имавме увид во притворските одделенија и може да кажеме дека условите не се соодветни.

– Присуство на влага, стари душеци, лицата користат тоалет во просторијата, така што во поглед на обврската на државата да обезбеди услови за издржување на мерката притвор кои соодедствуваат со човековот достоинство не си ја исполнува обврската.

Притворот како мерка треба да се употребува кога останатите услови не се исполнуваат.. Самите решенија за мерката притвор треба да соодветно образложени и поткрепени со докази дека постои опасност од бегство, влијание на сведоци, попречување на самата постапка, изјави во Утрински брифинг Сибел Амет од Хелсиншки комитет.

Домашните и релевантните меѓународни извештаи, говорат дека имаме повеќе примери за злоупотреба на мерката притвор: случајот Претседавач со Мирослав Шиповиќ, Ликвидација“, „Шпион“, „Пајажина“, „ Метастаза“, „Змиско око“, „Калдрма“, „Претседавач“, „Кампања“, „Изгрев“ и други, каде времетраењето на притворот почна со 30 дена, а потоа повеќепати се породолжуваше.

Шпион е последниот случај каде се отфрлени обвиненијата, што пак отвора врата за обвинетите, условно кажано, да си наплатат од државата. Кој ќе го плати цехот?

– Сите можат да разговараат како изгледа притворот додека не го осетат на своја кожа. Условите во една модерна фарма за животни се поубави, од она што се во притворското одделение. Собите не се кречени 20 години. Во иста просторија јадете и вршите нужда. Ужас. Под секое човечко достоинство.

Од друга страна има разлика од тоа што беше во минатиот режим и сега. Имено, се поретко се определува мерката притвор, за разлика од порано каде што беше правило. Само за „Изгрев“ луѓето беа во притвор за на крај да добијат ослободителни пресуди. Но жигот и последиците остануваат за цел живот, тие не поминуваат со притвор.

– Еден обвинител во 2014-15 ми рече дека никогаш немало преку 94% прифатени барања за притвор откако постои македоснкото судство. Значи од 1945. Никогаш немало преку 70% уважени жалби од Апелација на пресуди од страна на Обвинителството. И ми вика, куче од улица ако го однесам пред истражен судија, ни име и презиме нема да му побараат, туку прво ќе го стават во притвор па после ќе ме прашаат зошто го донесе, изјави во Утрински брифинг адвокатот Саша Андоновски.

Одбраната на Јовановски тврди дека е болен. Немаме увид во документацијата. Прашањето кое не се поставува во јавноста, без да се навлага околу тоа дали е виновен или не, е трпи ли во вакви услови неправда Јовановски. Каде лежи одговорноста ако утре му се влоши ситуацијата?

– Да, трпи. Првиот момент е дека Бојан Јовановски е единствен кој што толку време е во притвор од сите кои што во последниве две и пол години е во притвор. По првиот основ и по сите логики определениот притвор е веќе престанат. Ниту може да влијае на сведоци бидејќи има судење, доказна постапка, не може да го повтори делото бидејќи телевизијата веќе не постои, значи нема основа да прави нов рекет, а опасноста од бегство се решава со поблага мерка – куќен притвор, која што може да се изрече. Најстрашното е што веќе никој не верува на институциите. Ако лекар каже дека е болен, ние викаме лаже.

Ако каже не е болен, ние пак викаме – лаже. Тоа е страшен момент за сите нас. На никого не веруваме. Потписите од докторите викаат дека има гастритис. Тоа е, вели Андоновски.