Андоновиќ: Борба за доминација во индо – пацифичкиот регион

Геополитичките амбиции на Кина се соочуваат со нов тежок предизвик откако Соединетите држави одлучија да и помогнат на Австралија да изгради најмалку осум подморници со нуклеарен погон и да ја снабди со ракети „Томахавк“ со голем дострел.

Договорот, дел од новото трилатерално безбедносно партнерство кое ја вклучува Британија, ќе и овозможи на Австралија да проектира моќ преку Западниот Пацифик.

Додека Французите се бесни затоа што се изоставени од договорот, Кина им порача на Вашингтон, Лондон и Канбера „да го отфрлат менталитетот од Студената војна и идеолошките предрасуди“. Договорот, исто така, привлече силни политички реакции во Австралија и самата Британија, како и Нов Зеланд, во чии води сега нема да им биде дозволен влез на австралиските подморници.

АУКУС, договор за безбедносно партнерство, договорен од Соединетите држави, Велика Британија и Австралија, ќе им овозможи на трите земји да споделуваат високо чувствителни технологии за подморници – вештачка интелигенција, подморници и други напредни технологии – како и да ја продлабочат соработката за широчината на одбранбените способности во Индо-пацифички регион.

Претходно, најавувајќи трилатерално партнерство со британскиот премиер Борис Џонсон и Австралиецот Скот Морисон, американскиот претседател eо Бајден рече дека „станува збор за инвестирање во нашиот најголем извор на сила – нашите сојузници и помагање за подобро да се исполнат денешните и идни закани.

За време на објавувањето, Бајден ја спомена Франција во смисла дека има „значајно индо-пацифичко присуство“ и дека е „клучен партнер и сојузник во зајакнувањето на безбедноста и просперитетот во регионот“.

Сепак Франција оваа одлука за партнерство и прд се губењето на бизнисот со продажба на претходно договорените 12 подморници за австралиската морнарица го оцени како нож во грб добиен од страна на своите сојузници.. Лутината на Французите отиде дотаму што Парзи денеска ја откажа традиционалната гала вечера која требаше да се одржи во француската амбасада во Вашингтон за чествување на „240-та годишнина од битката Чесапик”, во која во 1781 година Французите помогнаа во американската револуција за независност од крунатa. Француски висок морнарички офицер кој требаше да учествува на прославата беше итно повлечем во Париз

Францускиот мнистер за надворешни работи го опиша договорoт меѓу САД, Австралија и Велика Британија како „унилатералена, брутална, непредвидлива одлука”, како оние на Доналд Трамп. Коментарот следуваше по заедничка изјава на министерот и на неговата колешка Флоренс Парли, министерка за одбрана, дека „американскиот избор да исклучи европски сојузник и партнер како Франција”, e „одлука за жалење”, и „покажува недостаток на кохерентност”.

Нивото на гневот на Французите наликува на жолчната поделеност меѓу Париз и Вашингтон во 2003 година околу војната во Ирак, а се користат досега неслушнати изрази, пишува весникот.

Од друга страна пак Вашингтон е незадоволен од амбивалентниот однос на Франција и ЕУ кон Кина и допуштањето на кинеското влијание во Европа што беше и главната причина за исклучувањето на Франција од зоната на влијание во овој регион.

Западните држави се исто така загрижени за зголемената вмешаност на Кина во спорните територии на Јужното Кинеско Море.

Во своите претходни пресметки, кинеската армија требаше да се справи само со можното мешање на американската и јапонската морнарица, настојувајќи за воена доминација над морињата во нејзина близина, особено во водите околу Тајван.

Претседателот Си Џипинг најмоќниот кинески лидер по Мао Це Тунг, во неколку наврати рече дека обединувањето со Тајван е „историска мисија и цврста посветеност“, која не може да се „пренесе од генерација на генерација“. Пекинг вети дека ќе ја преземе контролата врз Тајван со сила доколку е потребно.

Засега Кина само со првична реакција во која оценува дека ова сојузништво на британија САД и Австралија е насочено портив неа Пекинг смета дека американскиот престедател Бајден создава нов фронт околу Кина Кинеските воени експерти сметаат дека „логично подрачје на распоредување на овие подморници ќе бидат длабоките води на западниот Пацифик во близина на Тајван“. Оваа локација според западните геостратези се базира врз проценката дека Кинеската „Ослободителната народна армија не може да стори многу за да се спротивстави на овој нов воен капацитет“.